Chào các bạn,
Cuối cùng du lịch Nha Trang đã khởi sắc trở lại sau đại dịch Covid-19, mình được nhận vào làm tại một đại lý du lịch tại Nha Trang. Mình cũng vừa được chấp thuận vào Hội khoa học lịch sử tại Nha Trang sau khi kết nối được với nhà nghiên cứu văn hoá lão thành tại Nha Trang, thầy Ngô Văn Ban. Nên từ nay mình sẽ quay trở lại giấc mơ làm du lịch văn hoá, kể lại vẻ đẹp của du lịch Nha Trang dưới góc nhìn của lịch sử văn hoá, chắp thêm tình yêu cho mảnh đất này.
Nếu bạn đang có ý định về Nha Trang lập nghiệp, và bạn đang làm trong lĩnh vực content (sáng tạo nội dung, truyền thông marketing) thì đây là bài viết dành cho bạn. Đọc hết bài viết này, bạn sẽ hiểu được làm content ở Nha Trang khác ở Sài Gòn thế nào, bạn cần chuẩn bị, cần trang bị thêm kỹ năng gì trước khi về Nha Trang sống, để không phải chới với khi phải thay đổi cùng lúc 2 môi trường. Trong bài viết này, mình sẽ chia sẻ 3 điểm khác biệt mà mình đã quan sát được giữa thị trường lao động tại Nha Trang và Sài Gòn, dành riêng cho các bạn làm content....
3 điều này không dựa vào bất cứ một thống kê nào, cũng không phát biểu dựa trên góc nhìn của chuyên gia. Đây chỉ là đơn giản là những quan sát và chiêm nghiệm của mình, có thể nói là bài học thất bại của bản thân mình. Và mình muốn chia sẻ đến cho những ai cần. Mong các bạn có sự chuẩn bị tốt hơn trước khi ra 1 quyết định lớn: chuyển địa điểm làm việc và sinh sống cùng một lúc, cụ thể là quyết định về quê sinh sống và lập nghiệp sau một thời gian bôn ba ở thành phố. Mong là nó sẽ giúp ích cho các bạn
Khác biệt 1: DOANH NGHIỆP CẦN 1 NHÂN VIÊN MARKETING ĐA NHIỆM ĐA KÊNH, QUÁN XUYẾN TẤT TẦN TẬT các đầu việc trong quy trình quản lý marketing tại doanh nghiệp.
Khi làm việc tại Sài Gòn, mình từng tham gia khá nhiều dự án truyền thông lớn. Lớn ở đây là độ lớn của ngân sách và quy mô của chiến dịch, số tiền doanh nghiệp chấp nhận chi trả đa kênh: từ sự kiện, quảng cáo báo chí, tổ chức họp báo, roadshow tại siêu thị, điểm bán đến booking KOL… Trong những dự án đó, mình chỉ là 1 mắc xích nhỏ trong quy trình quản lý marketing tại doanh nghiệp. Mình chịu trách nhiệm ý tưởng tổng thể, kế hoạch nội dung cho tất cả các kênh, làm việc với báo chí và KOL, chuẩn bị các tuyến bài và theo dõi việc đưa tin lên bài.
Ở Nha Trang lại khác. Quy mô doanh nghiệp tại đây không cho phép doanh nghiệp "chơi lớn" như thế. Sẽ không có chuyện làm 1 cái KV (key visual) mà thuê ngoài mấy ngàn đô, hay mất cả tuần cả tháng để lên 1 slogan cho đúng định vị và thể hiện được mong đợi khách hàng. Các doanh nghiệp tại Nha Trang đã bắt đầu quan tâm và đầu tư cho marketing, nhưng chỉ dừng ở làm website, xây kênh thương hiệu (brand-owned media). Còn thuê bảng hiệu quảng cáo trên VNE hay Báo Khánh Hoà, tổ chức roadshow xuyên Việt là một điều còn quá xa vời. Các dự án lớn quy mô lớn sẽ do các tổng công ty thực hiện tại Sài Gòn, đội ngũ tại Nha Trang chỉ chịu trách nhiệm EXECUTION - vận hành mà thôi.
Đó là lý do khi về Nha Trang, mình nhận ra những điều mình giỏi thì doanh nghiệp hầu như là không cần.
Bạn có hình dung 1 người suốt ngày cắm đầu viết bài cho tất cả các kênh nay phải chịu trách nhiệm chọn chất liệu in ấn, chọn đèn alu cho bảng quảng cáo, đảm bảo bảng hiệu mới của công ty ĐÚNG NHẬN DIỆN THƯƠNG HIỆU, tự thiết kế hình ảnh, tự quay dựng video và tự chạy quảng cáo không? Thị trường KHÔNG BAN BỆ, KHÔNG PHÂN TẦNG, KHÔNG CHUYÊN SÂU. Một người xử hết mọi mặt trận. Chấp hết luôn:)
Vì thế, dân content trước khi về Nha Trang, hãy dấn thân sang các khâu khác, in ấn leaftlet, nội dung, thiết kế, chất liệu bảng hiệu, đèn alu bảng hiệu quảng cáo; cần nắm bắt được giá thành và hệ thống supplier địa phương, để thực hiện hầu hết các đầu việc trong các quy trình marketing, thay vì chỉ chuyên sâu tại một mắc xích.
Khác biệt 2: NHÂN LỰC THỊ TRƯỜNG NHA TRANG RẤT GIỎI KỸ THUẬT
Năm ngoái, mình làm việc cho 1 phần mềm quản lý giải đấu thể thao, và mình phát hiện ra người chịu trách nhiệm truyền thông cho bệnh viện Tâm Trí là 1 người quay chụp dựng video thể thao rất siêu. Anh cũng là 1 trong những thành viên ban đầu của các cộng đồng FB đầu tiên (cụ thể là NHA TRANG CLUB). Sau đó, mình có cơ hội hỗ trợ truyền thông cho một bóng đá phong trào tại Ninh Hoà (Khánh Hoà), nhờ đó, mình biết được trưởng ban tổ chức cũng rất giỏi phần mềm, app, cũng từng nằm trong thành phần chủ chốt của NHA TRANG CLUB. Liền sau đó, khi gặp người làm truyền thông tại Nha Trang, mình đều phải trầm trồ trước kỹ năng công nghệ và làm hình ảnh của họ. Gần đây khi mình làm du lịch, sếp hiện tại và cộng sự của mình là người sử dụng Chat GPT, Canva, Photoshop rất siêu.
Mình lại nhận ra NHỮNG GÌ THỊ TRƯỜNG CẦN MÌNH KHÔNG CÓ. Đau đớn chưa:)
Đã có lúc, mình cũng có chút ảo tưởng rằng: bản thân mình SÂU SẮC, mình có khả năng làm mọi thứ theo chiều sâu, mình khác biệt. Vì thế, mình đã nộp đơn vào những công ty yêu cầu marketing tư duy nhiều hơn, như kế toán & quản lý doanh nghiệp, startup làng sinh thái nông nghiệp, nền tảng số về thể thao văn hoá… nhưng làm 1 thời gian thì mình biết mình không thích những ngành này.
Thế nên mình nghiệm ra, cách tốt nhất vẫn là thị trường yêu cầu kỹ năng gì thì mình cần đáp ứng KỸ NĂNG ĐÓ để thích ứng. Mình nghĩ là chính những thế hệ anh chị làm truyền thông đầu tiêm đã định hình nên thị trường nhân lực có mặt bằng chung là yêu thích KỸ THUẬT, GIỎI KỸ THUẬT (Từ thiết bị quay dựng, đến website). Đây là điều tạo ra sự khác biệt lớn nhất thị trường content tại Nha Trang và Sài Gòn.
Khi làm content ở Nha Trang, bạn sẽ không bị yêu cầu nhân viên có chuyên môn, kế hoạch, chiến lược, to tát hết, không phải đau đáu về định vị thương hiệu. Cái bạn cần là khả năng bắt góc ảnh tốt, quay chụp dựng xịn, nắm biết tin tức địa phương liên quan đến ngành bạn đang công tác. Một bức ảnh đẹp thêm 1 caption nhiều khi không liên quan cũng có thể tạo ra bức ảnh ngàn like, trường hợp này bạn gặp nhiều rồi đúng không?
Trong lý thuyết xây dựng định vị thương hiệu, Keller đã chỉ ra rằng: cần PHẢI ĐÁP ỨNG ĐIỂM CHUNG CỦA NGÀNH/CỦA THỊ TRƯỜNG (POINT OF PARITY) sau đó hãy nói tới điểm KHÁC BIỆT THEN CHỐT (POINT OF DIFFERNCE).
Muốn bán nước giải khát có gas thì COCA CÓ GÌ mình đáp ứng đầy đủ những yếu tố đó đã trước khi nói đến KHÁC BIỆT HOÁ. Bởi những thương hiệu tiên phong này đã thành công trong việc định hình ra giải pháp đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng rồi. Các thế hệ đi trước đã định hình nên một nguồn nhân lực giỏi kỹ thuật tại Nha Trang rồi, bạn phải có những kỹ năng này, hoặc ít nhất là am hiểu kỹ thuật đã, trước khi nói đến CHIỀU SÂU VỀ NỘI DUNG.
Khác biệt 3: NHÂN LỰC NHA TRANG CHẤP NHẬN LÀM VIỆC VÀO NGÀY NGHỈ, LỄ, TẾT NHƯ LẼ TẤT YẾU
Nhiều doanh nghiệp (nhất là doanh nghiệp không phục vụ du lịch) sẽ đóng cửa vào 17h hàng ngày, bạn sẽ không phải làm ngoài giờ đến 21-22h như ở Sài Gòn. Thay vào đó, Nha Trang là thành phố du lịch nên chuyện CHỦ NHẬT, NGÀY LỄ ĐI LÀM tại NHA TRANG là bình thường. Nhân lực tại Nha Trang đi làm vào ngày lễ với một tâm thế thoải mái, hứng khởi, vui vẻ và hiệu quả.
Mình thì ngược lại, trước đây, mình cày ngày cày đêm gì cũng được, nhưng đã lễ Tết thì phải nghỉ, nghỉ thì auto đóng máy, nằm dài ra xô pha. Khi về Nha Trang, mình không vượt qua được cảm giác NGÀY NGHỈ CẢ THẾ GIỚI NGHỈ MÀ MÌNH ĐI LÀM. Điều này khiến mình tụt mood và không hiệu quả. Nhìn vậy thôi, chứ từ chấp nhận đến rèn luyện tư duy, hình thành lại động lực đi làm vào ngày lễ mất nhiều công sức và thời gian lắm. Giống như rèn phải đi làm trước 8h để chấm công khi chuyển từ agency làm việc thoải mái sang một thương hiệu điện điện tử mô phạm trước đây. Phải mất 2 năm trời mình mới bình thường hoá việc đó.
Cứ tưởng về quê lập nghiệp mọi thứ sẽ dễ dàng hơn, cứ tưởng làm content freenlancer thì ở đâu cũng như vậy, nhưng không phải vậy, làm content ở Nha Trang khác ở Sài Gòn nhiều.Mình đã thôi không còn nhận công việc/dự án tại Sài Gòn để cắm rễ tại thị trường Nha Trang. Mình thấy vui vì dừng kịp lúc. Về quê lập nghiệp mà vẫn duy trì nếp sống cũ, như khi làm việc tại Sài Gòn, theo mình sẽ thật sự không ổn. Bạn giống như người dưng trên mảnh đất mình đang sống, bàng quang trước những đổi thay của nó, chạy theo tốc độ của nơi làm việc cũ, mà lại không thể có mặt để theo kịp tốc độ của những người đang túc trực tại nơi làm việc cũ, dần dà, bạn sẽ đánh mất tốc độ làm việc của chính mình.
Bây giờ mình vui vì đã tìm ra một nơi chấp nhận mình chuyên tâm làm nội dung và có cộng sự khác phụ trách kỹ thuật. Mình cũng nắm được giá thành, supplier và các đối tác địa phương. Mình cũng có thể tự tay lên các thiết kế theo cá tính của riêng mình. Mình cũng có thể tự dựng video đơn giản. Mình đã lắng nghe các thành tố trong thành phố tự vận hành theo nhịp điệu riêng và hoà vào nó. Làm content ở Nha Trang với mình bây giờ rất thú vị và ý nghĩa.
Hy vọng những chia sẻ này hữu ích với bạn, nhất là các bạn làm truyền thông và content mong muốn về quê sống chất lượng. Hy vọng các bạn có bước chuẩn bị tốt trước khi quyết định thay đổi!